Parosmi Nedir – Tedavi? Parosmi Nasıl İyileşir – Geçer?

Yaşamadım, yaşamak da istemem. Koku kaybı (anosmi) değil; ama “kokuları farklı algılama” anlamına geliyor parosmi… Gülü koklayıp dışkı kokusu almak, parfümden çürük yumurta, elmadan idrar kokusu, sudan bataklık ve yumurtadan yanık lastik kokusu almak gibi örnekler çok… Gülden papatya kokusu almak değil yani mesele. Sadece karışmakla kalmıyor, burna yapışıyor adeta bir leş kokusu. 2 ila 4 hafta sürebiliyor denilse de aylardır çözüm bulamayanlar ve anosmisi parosmiye evrilenler duyuyorum.

Önce uyarmak isterim: Koku kaybı veya yer değiştirmesi, çok şeyin habercisi olabiliyor. Nörolojik bazı sıkıntıların öncül belirtisi olabileceği gibi; MR çekimi veya cerrahi müdahale dahi gerektirebiliyor. İhmal edilmesin elbette. Ama gribal enfeksiyon sonrası oldukça yaygın ve taze görülen durumlar da bolca var etrafta. Onların deneyebileceği birkaç yöntemi, aşağıda derledim.

Koku kaybı, zamanla depresyona sebep olabiliyor (Bu konuda şahane belgeseller var). Etrafımda depresif kimse görmek istemediğimden, 2 ay evvel tat ve koku kaybı için bir video yayınlamıştım. Deneyenlerden şahane yorumlar geldi, ama elbette her bünye ve durum biricik, herkeste işe yarayacak diye bir kaide yok. İşte o video altına parosmi sebebiyle korkunç kokular aldığını yazan çok kişi oldu. Lütfen deneyimlerinizi siz de yazın. Bu esnada bildiklerimi paylaşayım:

İlk sırada çinko: Bunu yazmaya çekiniyorum, çünkü her mineral birbirine bağlı ve birinin kontrolsüz artışı, diğerinin dengesini zincirleme etkileyebilir. Yani dozu ve türü, elbette kişiye özel olmalı. Yine de gerek koku kaybı gerek parosmi için öne çıktığını iletmek isterim. Bu hususta bahsi geçen yetişkin dozu günde 20-30 mg. Çoğunlukla tat ve koku kaybının temelinde çinko rezervinin tükenmesi yatıyor. Reseptörler çinkoya muhtaç. Yoo, Merih doktor değil, tedavi anlatamaz, öneremez; doktorunuza danışırsınız. Sadece tüyo olsun.

İkinci sırada tarhun var: Aktardan aldığınız tarhundan bir tutam, kaynar suya atıp buharını koklama… Klasik buğu uygulaması…

Diğeri ve aslında belki de en öne eklenmesi gereken ise, A vitamini.
AMAN DİKKAT! İçmeye değil. Ve herhangi bir ürün de değil. Misel formu (micellized vit A) olmalı. Ben Türkiye’de maalesef göremedim. Miselleştirilmiş formdaki vitamin veya ürünlerin daha etkili olduğuna normalde de değinilir. Bu nitelikte bir damla bulabilenler (yurt dışından takip eden çok), burun deliklerinin İÇ ÖN tarafına, (vibrisse) burun kıllarının olduğu ön kısma, iyice yedirerek misel A vit sürmeyi deneyebilirler.

Parmakla olmaz. Ürün hassas ve sürene dek parmak dahi emer, belki bir nevi silikon spatula ile, burna hemen temas edecek şekilde denenebilir. “Canım, o da vitamin bu da, eczane bulabildiğim kapsülleri kırıp küçük parmakla sürüveririm!”. OLMAZ. Sonra, işe yaramadı Merianım.

Doğru bir ürün buldunuz diyelim… “Ön kısım yetmez, ben iyice arkalara iteyim, sıvayayım iç burun duvarlarımı!” ASLA. Yanar kavrulursunuz, sarımsaklı yağla aldığım duaları kaybetmeyeyim sonra. Narince ön kısma, doğru nitelikte ürün kullanımı öne çıkıyor okuduklarımda. Peki ne kadar süre? Bu, kat’i belirtilmese de normalde 1 haftada etkisi görülüyor diye biliyorum.

Nasıl ki tazı burunluların BİR KISMI, yani olağan dışı koku alma niteliği olanlar, bizim koku açan video (izlemek için tıklayın) ile sonuç alamadı, burada da alamayabilir; ancak alabilir de. Bu sebeple birbirimizden öğrenmeye devam.

O sebeple tat-koku videosunu fark etmemi sağlayan Doç. Dr. Cüneyt Konuralp’in hep değindiği bir hususu burada hatırlatmak isterim:

“Aslında parosminin tek sebebi koku reseptörlerindeki bozukluk olmayabilir. Koku siniri (oftalmik sinir) veya kokunun algılandığı kortikal alan olan temporal lobdaki koku merkezinde de problem olabilir. Hani dişçi ağrımasın diye lokal anestezik yapar çenedeki ilgili bölgeye; dokunmayı hissedersiniz, ama çok donuk ve farklı olarak… Koku algılamasının da onun gibi değiştiğini düşünün. Sonuçta temporal bölgeye ulaşan sinyal olması gerektiğinden farklıdır ve beyin ne geldi ise ona göre yorum yapar, böylece kokuyu olduğundan farklı algılarsınız… Koku reseptörünün ayarı bozuldu ise, vitamin veya benzeri substanslar işe yaramayacaktır. Farklı tekniklerle (videosunu paylaştığımız teknik bunun en basit şekillerinden biri idi; şurada) bunu beyine resetletmek lazım…”

Siz de bu esnada elbette doktorunuza ve ürün formu için eczanenize danışırsınız. (3. Seçenek olan misel A vitaminini Türkiye’de bulamadığımı hatırlatmak isterim.) Şimdi deneyimlerinizi duymak çok işe yarar. Herkes her imkana sahip değil tedavi anlamında… Birimizin verdiği tüyo bir diğeri için çok anlamlı olabilir ve basit bir tarhunla dahi fayda sağlayabilirsek bundan büyük mutluluk olamaz. Yorumlara buyursunlar.