Şöyle iyi, böyle yararlı. Artık bilmeyen yoktur faydasını ve elzem oluşunu. Meşhur sokak röportajlarından biri yapılsa herkes en az 3 cümle kurar bence. Biricik; çünkü vücut, D vitaminini hormona (activated Vit D) dönüştürüyor. Eksikliğinde; kanser, astım, tip-II diyabet, yüksek tansiyon, depresyon, Alzheimer’s, MS, Crohn’s, tip-I diyabet sebebi olabiliyor. Kemiklere, kalbe, akciğerlere, alerji ve enfeksiyonlarla savaşmada bağışıklık sistemine olan desteğine, anti-kanser etkisine ve beyin gelişimine katkısına selam verip nokta koyayım. Derdim başka.
Ne kadar kullanmalıyız? Geçen hafta komşum (35+) geldi evimize. Çocuklarımız yaşıt. Fikri alışverişimiz hep olur. “Ben de D vit almaya başladım, düşük çıktı” dedi, yazılarımı etkin okuyor. “Harika kaç IU?” dedim, “-600 IU”. “-Yeni doğanlara önerilen doz bu kuzum. Şu an 90 civarında olsaydı bile en az günde 8.000 hatta ideali 10.000 almak öneriliyor!!” dedim. Çocuk/yetişkin dozu derken herkesin kafa karışık. WHO, “en az 50 olmalı” diyor, bizse hala 30u yeterli kabul ediyoruz! 54 iken bile bana 5 adet 300.000IU’luk iğne önerildi, biliyorsunuz. (#gdcinfo Muayene Notları) Hedef 100-150 arası idi.
Öncelikle temel kaynak güneş: Açık tenliler çok daha kısa sürede sentezleyebiliyor, 15-20 dk. En açık tenden en koyuya 6 derece var ve 1 numaralı “en açık” ten 15 dkda sentezleyebilirken 6 numaralı çok koyu tenin 6 kat fazla kalması gerekebiliyor (~2 saat). Ekvatora olan uzaklığımız, günün hangi saatinde olduğumuz, ne kadarlık bir alanın güneş gördüğü (yüz yerine sırt bölgesi) de önemli.
Doğru bir güneşlenmede, vücut 10.000-25.000 sentezliyorken 600IU bize neylesin? Dolayısıyla Dvit Konseyi der ki günlük oran, güneşte doğal yolla böyleyken toksisiteden söz edebilmek için aylar boyu her gün 40.000 IU almak gerekir. İlaveten, kilo ve yaş da önemli. Yaş ilerledikçe sentezleme kabiliyeti azalıyor.
Peki nasıl hesaplanır ihtiyaç? Yetişkin dozu: 5.000IU, ancak 10.000IUya kadar yolu var. Yine Dvit konseyi görüşü bu. Çocuklarda ise şöyle hesaplanıyor: 1.000IU=>Her 25lbs için. Yani her 11.3 kg için 1.000 IU öneriliyor. Ancak bu yine baz. Her 11.3 kg için 2.000IU de alınabileceği belirtiliyor.
Nadiren yiyeceklerden alınabilir ki o yiyecekler şunlar: Yağlı balıklar, yumurta sarısı, portakal suyu, ciğer (evet, sakatat). Ama yiyecekler asla yetmez. Paça çorbası da Karatay Hoca hatırlatması.
Daha mühim bir nokta var: Düşük ve yüksek şeklinde Dvit düzeyindeki dalgalanmalar riskli. Adını anmak istemediğim ve pankreasla alakalı/bilinen tedavisi olmayan hastalık sebebi olabileceğine dair görüşler var. Yani ben birkaç iğne ile mecburen 90a çektim ve devamında günlük doz almadım. Ayda 1 iğne önerildi biliyorsunuz. 1 ay sonraki düşüşe bakıp duruma göre ilerlemek niyetindeyim. 6 hafta test için idealiymiş aslında ayda 1 baktırmak yerine. 2-ayda-1 veya daha seyrek, yüksek doz yüklemeye dayalı strateji YERİNE, dalgalanmayı önleyecek şekilde, günlük düzenli almak öneriliyor. Haftalık 50.000IUda da sorun olmadığı belirtiliyor.
Bir de çoğumuz diyor ki “günlük doz da alsam yükselmiyor”. O zaman dilaltı tablet öneriliyor. Bir de dozajı yükseltmek ve güneşten yararlanmak. Net misiniz?
